Jan van Heeswijkprijs
In 1991 is door de Historische Kring Bommelerwaard de Jan van Heeswijkprijs ingesteld. Jan van Heeswijk nam dat jaar afscheid van het bestuur. Als initiatiefnemer van de kring was hij er vanaf 1964 bij betrokken, eerst als bestuurslid en later als voorzitter.
De prijs, een mooie glazen bokaal en een geldbedrag van € 500 wordt sindsdien uitgereikt in een lustrumjaar van de kring aan een persoon, een groep van personen of een instelling die zich in de voorgaande vijf jaren op bijzondere wijze een bijdrage heeft geleverd voor de historiekennis van de Bommelerwaard of de verbreiding daarvan. In 1991 werd de prijs voor het eerst uitgereikt, en wel aan de naamgever Jan van Heeswijk.
De Jan van Heeswijkprijs is uitgereikt aan:
1991 Jan van Heeswijk
1994 Gerrit Verkuil
1999 Organisatie Duizend jaren Heerewaarden
2004 Jan Groenendijk
2009 Trees en Gerard Hoogbergen-Blom
2014 Marian Witteveen-Jansen
2019 Alois van Doornmalen
2024 Kees Metz
Jan van Heeswijkprijs 2024 (60-jarig jubileum van de Kring)
In 2024 vierde de Historische Kring Bommelerwaard op zaterdag 28 september 2024 haar
60-jarig jubileum met een feestelijke middag van 14.30 tot 16.30 uur in de Gasthuiskapel, Gasthuisstraat 34 te Zaltbommel.
Er waren 4 genomineerden voor de Jan van Heesijkprijs:
Ap de With
Genomineerd voor zijn boek ‘Stasekijn van Brackel’
Kees Metz
Genomineerd voor zijn artikelen en boeken over de geschiedenis van Zaltbommel, met name de bouwhistorie
Michiel Alexander de Raaf
Genomineerd voor zijn onderzoek naar de geschiedenis van de motteburcht in Kerkdriel
Ton van Balken
Genomineerd voor zijn boek De Weeshuishof en het historisch onderzoek
Op de website van de Bommelerwaardgids staat een inteview met alle genomineerden.
Zie de link hieronder.
https://www.bommelerwaardgids.nl/zoek?q=heeswijkprijs
De Jan van Heeswijkprijs 2024 is toegekend aan Kees Metz,
Het juryrapport:
Kees Metz heeft ook al jarenlang over oude en moderne bouwkunst in Zaltbommel gepubliceerd. In
de laatste vijf jaar heeft hij zich vooral op de jongste politieke geschiedenis gericht, en heeft hij een
paar oude woningen en enkele aspecten van het bedrijfsleven onderzocht en gepubliceerd (Van
Voorden, aannemersfirma Metz en Co). Dat alles is van belang voor nu en ongetwijfeld ook voor
toekomstige geschiedschrijvers.
Ton van Balken heeft op gebied van natuur en cultuur alle mogelijke functies gehad, maar voor deze
prijs was zijn onderzoek naar de laagst gelegen hoek van de stad relevant. Met zijn eigen woning als
uitgangspunt heeft hij daarvan een veelkleurig boek samengesteld met veel nieuwe verhalen.
Michiel de Raaf kwam in Hedel wonen en was vrij nieuw op het gebied van geschiedenis. Toch
onderzocht hij een zeer oude geschiedenis, de motteburcht in Velddriel, vertelde en schreef erover,
liet de overblijfselen zien en maakte een reconstructie. Een prachtig project. Toen ging hij de politiek
in, maar hopelijk keert hij nog eens terug als onderzoeker van de geschiedenis.
Appie de With heeft een zeer lange staat van dienst als bestuurslid van de Werkgroep De 4
Heerlijkheden waarmee hij de geschiedenis van de west-Bommelerwaard op de kaart zette. In de
laatste jaren heeft hij een reeks leesboekjes voor jongeren gemaakt over Steeske van Brakel,
historisch juist en ‘toch leuk’ en bovendien de enige die vooral de jeugd aansprak.
Alle vier hebben ze een waardevolle bijdrage geleverd aan de kennis van de geschiedenis van de
Bommelerwaard, maar verder zijn ze zeer verschillend. Ze hebben aan alle statutaire punten voldaan
en zijn naar onze mening alle vier van belang voor de Bommelerwaard. We moesten helaas een keus
maken, maar onze boodschap is vooral: wat een rijkdom om vier hele goede genomineerden te
Jan van Heeswijkprijs 2019 (55-jarig jubileum van de Kring)
Alois van Doornmalen uit Ammerzoden heeft in zijn vrije tijd onderzoek gedaan naar de familie Herlaar. Het is een diepgaande, wetenschappelijk verantwoorde studie geworden naar de bouwheer van kasteel Ammersoyen. Hij onderzocht welke positie en macht de Herlaars hadden in het Midden-Nederlands rivierengebied in de periode van de twaalfde en dertiende eeuw. De bronnen uit deze periode zijn schaars, over vele instanties verspreid en weinigen beschikken over de bagage die nodig is om ze te kunnen lezen en interpreteren. Geen wonder dat er tot op heden nauwelijks vergelijkbaar onderzoek is gedaan. Van Doornmalen promoveerde in 2017 in Leiden op dit onderwerp tot doctor in de geschiedwetenschappen.
Dat het Dirk van Herlaar was die kort na 1325 met de bouw van het kasteel begon, vindt de jury goed om te weten maar het belang van dit onderzoek is nog veel groter. De positie van de adel, hun bezittingen aan allodiale en leengoederen en hun macht is uitvoerig onderzocht. De studie draagt zeer veel nieuwe kennis aan over de Bommelerwaard en de omringende gebieden en laat onderlinge verbanden zien. De draagwijdte van dit onderzoek is voor de toekomst van de geschiedbeoefening zeer groot. Daarnaast wist Van Doornmalen het verhaal voor de Historische kring ook heel duidelijk en prettig te vertellen tijdens een lezing op kasteel Ammersoyen.
Jan van Heeswijkprijs 2014 (50-jarig jubileum van de Kring)
Marjan Witteveen verdiept zich, zolang ze in Zaltbommel woont (al ruim veertig jaar) vol overgave en enthousiasme in de Bommelerwaardse historie. Zij is voor velen, nieuwkomers en ras-Bommelaars en Bommelerwaarders een nooit verzakende vraagbaak. Wie iets wil weten over de historie van Zaltbommel, komt op enig moment altijd met Marjan in contact. Iedereen kan er van op aan dat haar antwoorden kloppen, want Marjan bestudeert grondig , is vastberaden en gaat niet over een nacht ijs. Ze onderzoekt en schrijft niet alleen om vast te leggen voor het nageslacht maar ook om jong en oud te interesseren voor het prachtige cultuurgoed van de Bommelerwaard. Haar kennis houdt ze nooit voor zichzelf. Onder andere door tal van lezingen door de hele Bommelerwaard en daarbuiten wil zij die kennis graag met iedereen delen. Ze doet dat met een aanstekelijk enthousiasme. Opgetogen en oprecht blij kan ze vertellen als ze in de archieven iets nieuws ontdekt heeft over de historie van de Bommelerwaard.
Hieronder een lijst - in willekeurige volgorde - van publicaties en boeken die door Marjan Witteveen zijn geschreven.
Daarnaast zijn er nog volop andere redenen:
Haar niet aflatende inzet om haar enorme kennis van de historie van de Bommelerwaard te verspreiden en te delen, op een bescheiden, vriendelijke maar gedreven wijze, maakt haar dé ideale Jan van Heeswijkprijswinnaar.
Jan van Heeswijkprijs 2009 (45-jarig jubileum van de Kring)
Tijdens de jubileumbijeenkomst van de Historische Kring Bommelerwaard in de Gasthuiskapel te Zaltbommel werd zaterdag 26 september 2009 de Jan van Heeswijkprijs uitgereikt aan Trees en Gerard Hoogbergen-Blom uit Nederhemert. Zij ontvingen uit handen van juryvoorzitter mevr. E. de Jong-van Meeteren een cheque t.w.v. 500 euro en een glazen kunstwerk van de hand van de Australische glaskunstenaar Jasper Dowding.
Voor Trees Blom en Gerard Hoogbergen heeft de geschiedenis van Nederhemert nog maar weinig geheimen. Met als startpunt hun boerderij 'De Hoef' op Nederhemert-Zuid hebben zij door langdurig en gedegen onderzoek in diverse archieven hun kennis van het dorp vergroot. Door het uitgeven van de serie publikaties 'Plekken van Herinnering' laten zij anderen meedelen in hun kennis van de vele facetten van het dagelijks leven in de vroegere heerlijkheid, het kasteel en de inwoners. Naast deze in eigen beheer uitgegeven serie werkten zij mee aan diverse andere publikaties over Nederhemert. Het echtpaar heeft zich vele jaren, door publikaties, lezingen en petities, ingespannen voor restauratie van het kasteel. Na de restauratie bracht Trees het kasteel voor uiteenlopende groepen tot leven door 'in de huid te kruipen' van Maria Torck, een vroegere vrouwe van Nederhemert. Beiden waren actief in de Historische Kring Bommelerwaard, Trees als voorzitter. Zij was tevens lid van de Monumentencommissie Kerkwijk en trad toe tot het bestuur van de stichting Open Monumentendag.
De prijs, een mooie glazen bokaal en een geldbedrag van € 500 wordt sindsdien uitgereikt in een lustrumjaar van de kring aan een persoon, een groep van personen of een instelling die zich in de voorgaande vijf jaren op bijzondere wijze een bijdrage heeft geleverd voor de historiekennis van de Bommelerwaard of de verbreiding daarvan. In 1991 werd de prijs voor het eerst uitgereikt, en wel aan de naamgever Jan van Heeswijk.
De Jan van Heeswijkprijs is uitgereikt aan:
1991 Jan van Heeswijk
1994 Gerrit Verkuil
1999 Organisatie Duizend jaren Heerewaarden
2004 Jan Groenendijk
2009 Trees en Gerard Hoogbergen-Blom
2014 Marian Witteveen-Jansen
2019 Alois van Doornmalen
2024 Kees Metz
Jan van Heeswijkprijs 2024 (60-jarig jubileum van de Kring)
In 2024 vierde de Historische Kring Bommelerwaard op zaterdag 28 september 2024 haar
60-jarig jubileum met een feestelijke middag van 14.30 tot 16.30 uur in de Gasthuiskapel, Gasthuisstraat 34 te Zaltbommel.
Er waren 4 genomineerden voor de Jan van Heesijkprijs:
Ap de With
Genomineerd voor zijn boek ‘Stasekijn van Brackel’
Kees Metz
Genomineerd voor zijn artikelen en boeken over de geschiedenis van Zaltbommel, met name de bouwhistorie
Michiel Alexander de Raaf
Genomineerd voor zijn onderzoek naar de geschiedenis van de motteburcht in Kerkdriel
Ton van Balken
Genomineerd voor zijn boek De Weeshuishof en het historisch onderzoek
Op de website van de Bommelerwaardgids staat een inteview met alle genomineerden.
Zie de link hieronder.
https://www.bommelerwaardgids.nl/zoek?q=heeswijkprijs
De Jan van Heeswijkprijs 2024 is toegekend aan Kees Metz,
Het juryrapport:
Kees Metz heeft ook al jarenlang over oude en moderne bouwkunst in Zaltbommel gepubliceerd. In
de laatste vijf jaar heeft hij zich vooral op de jongste politieke geschiedenis gericht, en heeft hij een
paar oude woningen en enkele aspecten van het bedrijfsleven onderzocht en gepubliceerd (Van
Voorden, aannemersfirma Metz en Co). Dat alles is van belang voor nu en ongetwijfeld ook voor
toekomstige geschiedschrijvers.
Ton van Balken heeft op gebied van natuur en cultuur alle mogelijke functies gehad, maar voor deze
prijs was zijn onderzoek naar de laagst gelegen hoek van de stad relevant. Met zijn eigen woning als
uitgangspunt heeft hij daarvan een veelkleurig boek samengesteld met veel nieuwe verhalen.
Michiel de Raaf kwam in Hedel wonen en was vrij nieuw op het gebied van geschiedenis. Toch
onderzocht hij een zeer oude geschiedenis, de motteburcht in Velddriel, vertelde en schreef erover,
liet de overblijfselen zien en maakte een reconstructie. Een prachtig project. Toen ging hij de politiek
in, maar hopelijk keert hij nog eens terug als onderzoeker van de geschiedenis.
Appie de With heeft een zeer lange staat van dienst als bestuurslid van de Werkgroep De 4
Heerlijkheden waarmee hij de geschiedenis van de west-Bommelerwaard op de kaart zette. In de
laatste jaren heeft hij een reeks leesboekjes voor jongeren gemaakt over Steeske van Brakel,
historisch juist en ‘toch leuk’ en bovendien de enige die vooral de jeugd aansprak.
Alle vier hebben ze een waardevolle bijdrage geleverd aan de kennis van de geschiedenis van de
Bommelerwaard, maar verder zijn ze zeer verschillend. Ze hebben aan alle statutaire punten voldaan
en zijn naar onze mening alle vier van belang voor de Bommelerwaard. We moesten helaas een keus
maken, maar onze boodschap is vooral: wat een rijkdom om vier hele goede genomineerden te
Jan van Heeswijkprijs 2019 (55-jarig jubileum van de Kring)
Alois van Doornmalen uit Ammerzoden heeft in zijn vrije tijd onderzoek gedaan naar de familie Herlaar. Het is een diepgaande, wetenschappelijk verantwoorde studie geworden naar de bouwheer van kasteel Ammersoyen. Hij onderzocht welke positie en macht de Herlaars hadden in het Midden-Nederlands rivierengebied in de periode van de twaalfde en dertiende eeuw. De bronnen uit deze periode zijn schaars, over vele instanties verspreid en weinigen beschikken over de bagage die nodig is om ze te kunnen lezen en interpreteren. Geen wonder dat er tot op heden nauwelijks vergelijkbaar onderzoek is gedaan. Van Doornmalen promoveerde in 2017 in Leiden op dit onderwerp tot doctor in de geschiedwetenschappen.
Dat het Dirk van Herlaar was die kort na 1325 met de bouw van het kasteel begon, vindt de jury goed om te weten maar het belang van dit onderzoek is nog veel groter. De positie van de adel, hun bezittingen aan allodiale en leengoederen en hun macht is uitvoerig onderzocht. De studie draagt zeer veel nieuwe kennis aan over de Bommelerwaard en de omringende gebieden en laat onderlinge verbanden zien. De draagwijdte van dit onderzoek is voor de toekomst van de geschiedbeoefening zeer groot. Daarnaast wist Van Doornmalen het verhaal voor de Historische kring ook heel duidelijk en prettig te vertellen tijdens een lezing op kasteel Ammersoyen.
Jan van Heeswijkprijs 2014 (50-jarig jubileum van de Kring)
Marjan Witteveen verdiept zich, zolang ze in Zaltbommel woont (al ruim veertig jaar) vol overgave en enthousiasme in de Bommelerwaardse historie. Zij is voor velen, nieuwkomers en ras-Bommelaars en Bommelerwaarders een nooit verzakende vraagbaak. Wie iets wil weten over de historie van Zaltbommel, komt op enig moment altijd met Marjan in contact. Iedereen kan er van op aan dat haar antwoorden kloppen, want Marjan bestudeert grondig , is vastberaden en gaat niet over een nacht ijs. Ze onderzoekt en schrijft niet alleen om vast te leggen voor het nageslacht maar ook om jong en oud te interesseren voor het prachtige cultuurgoed van de Bommelerwaard. Haar kennis houdt ze nooit voor zichzelf. Onder andere door tal van lezingen door de hele Bommelerwaard en daarbuiten wil zij die kennis graag met iedereen delen. Ze doet dat met een aanstekelijk enthousiasme. Opgetogen en oprecht blij kan ze vertellen als ze in de archieven iets nieuws ontdekt heeft over de historie van de Bommelerwaard.
Hieronder een lijst - in willekeurige volgorde - van publicaties en boeken die door Marjan Witteveen zijn geschreven.
- Marjan Witteveen heeft een diepgaande studie gemaakt van Maarten van Rossum en zijn huis en daarover verschillende publicaties het licht doen zien en samen met anderen in 2005 het boek ‘Een pronkstuk in Zaltbommel, Maarten van Rossum, zijn huis en het museum’ geschreven.
- In het boekje ‘Rondje Bommel, wandelen door Zaltbommel ‘ nodigt Marjan Witteveen de lezers uit om met haar mee op wandelpad te gaan door Zaltbommel. Aan de hand van enkele wandelroutes beschrijft zij op alleraardigste wijze het verleden en heden van de stad.
- In het boek Kastelen en vestingwerken in de Bommelerwaard geeft Marjan Witteveen als eerste een overzicht van alle kastelen en vestingwerken, oud en nieuw, ruïne, of inmiddels verdwenen, die de Bommelerwaard rijk is/was.
- In het boekje ‘Twee eeuwen Philips in Zaltbommel’ zet ze uiteen wat de relatie is tussen Philips en Zaltbommel.
- In ‘Omringd van Maas en Waal, de Bommelerwaard in rijmen en verzen’ heeft Marjan (samen met Jan Groenendijk) alle rijmen en verzen over de streek verzameld, ingeleid en toelicht.
- Ze legt op dit moment samen met enkele andere auteurs de laatste hand aan een boek over de Sint Maarten. Ze doet dat zoals we van haar gewend zijn: zeer gedegen, alles wordt onderzocht, gecheckt en gedubbelcheckt.
Daarnaast zijn er nog volop andere redenen:
- Marjan Witteveen is stadsgids en leidt al vele jaren met veel enthousiasme jong en oud door de stad Zaltbommel waarbij ze vertelt over de historie.
- Jarenlang heeft ze zich als vrijwilliger en bestuurslid van het (toen nog) Maarten van Rossummuseum beziggehouden met de documentatie van de voorwerpen in het museum.
- Zij is medeoprichter geweest van de Vrienden van het Streekarchief Bommelerwaard en is jarenlang bestuurslid geweest. Nog steeds volgt zij de Vrienden, nu van de Bommelerwaardse Archieven, op de voet..
- Ook heeft ze zich jarenlang actief ingezet voor de Historische Kring, tien jaar lang als bestuurslid, maar ook als auteur van artikelen in de Voorn en Loevestein en als historicus. Jarenlang heeft ze ook in de redactie van Tussen de Voorn en Loevestein gezeten.
- In de monumentencommissies van zowel Maasdriel als Zaltbommel vervulde zij geruime tijd een belangrijke rol.
- Ze is jaren actief bestuurslid geweest van het Gelders Oudheidkundig Contact.
- Al een aantal jaar - en nog steeds - is Marjan Witteveen eindredacteur van het tijdschrift ‘Venster’, een tijdschrift van de Stichting Oude Gelderse Kerken.
- Ook aan vele kortdurende projecten verleende Marjan Witteveen haar medewerking. Zo heeft zij alle monumenten in Zaltbommel beschreven.
Haar niet aflatende inzet om haar enorme kennis van de historie van de Bommelerwaard te verspreiden en te delen, op een bescheiden, vriendelijke maar gedreven wijze, maakt haar dé ideale Jan van Heeswijkprijswinnaar.
Jan van Heeswijkprijs 2009 (45-jarig jubileum van de Kring)
Tijdens de jubileumbijeenkomst van de Historische Kring Bommelerwaard in de Gasthuiskapel te Zaltbommel werd zaterdag 26 september 2009 de Jan van Heeswijkprijs uitgereikt aan Trees en Gerard Hoogbergen-Blom uit Nederhemert. Zij ontvingen uit handen van juryvoorzitter mevr. E. de Jong-van Meeteren een cheque t.w.v. 500 euro en een glazen kunstwerk van de hand van de Australische glaskunstenaar Jasper Dowding.
Voor Trees Blom en Gerard Hoogbergen heeft de geschiedenis van Nederhemert nog maar weinig geheimen. Met als startpunt hun boerderij 'De Hoef' op Nederhemert-Zuid hebben zij door langdurig en gedegen onderzoek in diverse archieven hun kennis van het dorp vergroot. Door het uitgeven van de serie publikaties 'Plekken van Herinnering' laten zij anderen meedelen in hun kennis van de vele facetten van het dagelijks leven in de vroegere heerlijkheid, het kasteel en de inwoners. Naast deze in eigen beheer uitgegeven serie werkten zij mee aan diverse andere publikaties over Nederhemert. Het echtpaar heeft zich vele jaren, door publikaties, lezingen en petities, ingespannen voor restauratie van het kasteel. Na de restauratie bracht Trees het kasteel voor uiteenlopende groepen tot leven door 'in de huid te kruipen' van Maria Torck, een vroegere vrouwe van Nederhemert. Beiden waren actief in de Historische Kring Bommelerwaard, Trees als voorzitter. Zij was tevens lid van de Monumentencommissie Kerkwijk en trad toe tot het bestuur van de stichting Open Monumentendag.